 |
| Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι |
«Κύριοι, εγώ βέβαια αστειεύομαι και το ξέρω και ο ίδιος, πως αστειεύομαι αποτυχημένα, μα βλέπετε δεν είναι δυνατόν όλα τα να παίρνουμε γι’ αστεία. Μπορεί εγώ ν’ αστειεύομαι τρίζοντας τα δόντια. Κύριοι, εμένα με βασανίζουν διάφορες ερωτήσεις. Δώστε μου τις απαντήσεις. Να, σεις π.χ. θέλετε τον άνθρωπο να τον ξεμάθετε από τις παλιές συνήθειες, και τη βούλησή του να τη διορθώσετε ανάλογα με τις απαιτήσεις της επιστήμης και της λογικής. Μα πώς ξέρετε, ότι τον άνθρωπο όχι μονάχα μπορεί, μα και πρέπει έτσι να τον αλλάξουμε; Από τι συμπεραίνετε, πως τόσο απαραίτητα πρέπει η βούληση η ανθρώπινη να διορθωθεί; Μ’ ένα λόγο, πώς ξέρετε πως τέτοια διόρθωση θα φέρει ωφέλεια στον άνθρωπο; Και για να τα πούμε όλα, γιατί είστε τόσο θετικά πεπεισμένοι πως το να μην εναντιώνεται στα πραγματικά, τα κανονικά συμφέροντα, τα εγγυημένα με τα πορίσματα της διάνοιας και της αριθμητικής, είναι πραγματικά για τον άνθρωπο πάντοτε ωφέλιμο κι είναι νόμος για όλη την ανθρωπότητα; Αυτό, βλέπετε, για την ώρα ακόμη είναι μοναχά δική σας παραδοχή. Ας πούμε λοιπόν πως είναι νόμος της λογικής, όχι όμως και της ανθρωπότητας. Ίσως να σκεφτόσαστε, κύριοι, πως είμαι τρελός; Πρέπει να εξηγηθώ.
Είμαι σύμφωνος: ο άνθρωπος είναι ζώο κατά το πλείστο δημιουργικό, καταδικασμένο να τείνει στο σκοπό συνειδητά και ν’ απασχολιέται με τη μηχανική επιστήμη, δηλαδή αιώνια κι αδιάκοπα ν’ ανοίγει το δρόμο του, κι ας είναι και στα τυφλά. Μα να, ίσως ακριβώς για τούτο και κάπου κάπου του καπνίζει να στρίψει, γιατί είναι καταδικασμένος ν’ ανοίγει δρόμο κι ακόμα ίσως γιατί, παρ’ όλη του τη βλακεία, ο άνθρωπος της άμεσης δράσης γενικά, σκέφτεται κάποτε πως αυτός ο δρόμος σχεδόν πάντα πάει στα τυφλά, και πως η κύρια υπόθεση δεν έγκειται στο καταπού πάει, μα απλώς στο να τραβάει μπροστά, και πως ένα καθωσπρέπει παιδί δεν πρέπει να περιφρονεί την επιστήμη και να παραδίνεται στην καταστρεπτική αργία, που όπως ξέρουμε είναι μήτηρ πάσης κακίας. Του ανθρώπου του αρέσει να δημιουργεί και ν’ ανοίγει δρόμους, αυτό είναι αναμφισβήτητο. Γιατί όμως φτάνει ο ίδιος ίσαμε του ν’ αγαπάει με πάθος το χάος και την καταστροφή; Να, τούτο αν μου το λέγατε!
Μα για τούτο θέλω να πω ο ίδιος δυο λόγια ιδιαιτέρως. Μήπως τάχα του αρέσει το χάος κι η καταστροφή (βλέπετε είναι αναμφισβήτητο, πως καμιά φορά να του αρέσει υπερβολικά, αυτό έτσι είναι), γιατί ο ίδιος από ένστιχτο φοβάται να φτάσει στο σκοπό και ν’ αποτελειώσει το χτίριο που οικοδομεί; Πού ξέρετε; Μπορεί ν’ αγαπάει το χτίριο μονάχα από μακριά, κι από κοντά καθόλου. Μπορεί να του αρέσει μονάχα να το χτίζει κι όχι να κατοικεί μέσα σ’ αυτό∙ να το χτίζει και να το προορίζει κατόπιν στα κατοικίδια ζώα, στα μυρμήγκια, στα πρόβατα, κ.λπ., κ.λπ. Να, τα μυρμήγκια έξαφνα, είναι εντελώς αλλιώτικα. Αυτά έχουν ένα καταπληχτικό παρόμιο χτίριο, αιώνια ακατάλυτο∙ τη μυρμηγκοφωλιά.
Από τη μυρμηγκοφωλιά άρχισαν τα σεβάσμια μυρμήγκια και με τη μυρμηγκοφωλιά θα τελειώσουν ασφαλώς, πράγμα που τιμάει πολύ τη σταθερότητα και τη θετικότητά τους. Μα ο άνθρωπος είναι ον επιπόλαιο κι ίσως να του αρέσει μοναχά η υπόθεση της επίτευξης του σκοπού κι όχι ο ίδιος ο σκοπός, όπως συμβαίνει στον παίκτη του σκακιού. Και ποιος ξέρει (δεν μπορεί κανείς να εγγυηθεί) ίσως ίσως όλος ο σκοπός της ανθρωπότητας να περικλείνεται μονάχα σ’ αυτή την αδιάκοπη υπόθεση της επίτευξης∙ μ’ άλλα λόγια στην ίδια τη ζωή κι όχι κυρίως στο σκοπό που, εννοείται, πρέπει να μην είναι άλλος από τα δυο και δυο τέσσερα, δηλαδή μια φόρμουλα, ένα τύπος. Όμως το δυο και δυο τέσσερα δεν είναι πια ζωή, κύριοι, μα η αρχή του θανάτου. Τουλάχιστον ο άνθρωπος πάντα κάπως το φοβόταν αυτό το δυο και δυο τέσσερα∙ κι εγώ τώρα το φοβάμαι. […]
Εσείς πιστεύετε το κρυστάλλινο παλάτι, το αιώνια ακατάλυτο, δηλαδή τέτοιο που μήτε τη γλώσσα κρυφά να μην μπορεί κανείς να του δείξει, μήτε μια πρόστυχη χειρονομία να του κάνει. Ε, λοιπόν εγώ, για τούτο ακριβώς ίσως και να φοβάμαι αυτό το χτίριο, γιατί ξέρω πως είναι κρυστάλλινο κι αιώνια ακατάλυτο και πως δεν θα ’ναι δυνατό μηδέ κρυφά να του βγάλεις τη γλώσσα.»
Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι, Το Υπόγειο (1864)
Σημ. του H.S. Επιστήμη, λογική, ευταξία, ευημερία, ευνομία, σταθερότητα, ομαλότητα, ασφάλεια, ησυχία, όλα στη θέση τους, όλα μετρημένα, όλα ζυγισμένα, όλα υπολογισμένα, όλα ρυθμισμένα, όλα διάφανα, όλα υπό έλεγχο −το Κρυστάλλινο Παλάτι δεν είναι πια μια απλή προγραμματική ιδέα, έχει θεμελιωθεί, οι όροφοι ανεβαίνουν με γρήγορους πια ρυθμούς, υπάρχει γενική συναίνεση, όλα να συστηματοποιηθούν, όλα να τακτοποιούνται, μη χάνουμε χρόνο, μην κοντοστεκόμαστε, μην περιπλανιόμαστε, δυο και δυο τέσσερα, τι κάθεσαι κι ακούς το γέρο να σου λέει ιστορίες απ’ τη ζωή του όταν μπορείς να του στείλεις τα λεφτά με το διαδίκτυο και να γλυτώσεις το μπλα-μπλα, μην το κουράζεις, μην κουράζεσαι, δυο και δυο τέσσερα. Πώς είπατε; Α, ναι, πιστεύετε κι εσείς στο Κρυστάλλινο Παλάτι, το Κρυστάλλινο Παλάτι είναι η λύση για τις συμφορές μας, έτσι δεν είναι; Παρακαλώ, από πού πάνε για τις Κατακόμβες; Μόνο, προηγουμένως, μια ερώτηση: Μπορεί ποτέ κάτι το αφηρημένο, ένας τύπος, μια φόρμουλα, μια ιδέα, ακόμα κι η πιο τέλεια κι από πουθενά να μην μπάζει ιδέα, μπορεί κάτι τέτοιο να αγκαλιάσει, να δεξιωθεί, να καθίσει στο ίδιο τραπέζι, να περπατήσει πλάι πλάι με τόση ελευθερία σαν του ανθρώπου;
από: konstantinos ntokos
6 Comments
aris
Ωραίος! Ωραίος Κωνσταντίνε ?!
Τώρα μάλιστα, η φιλοσοφία της ζωής και άντε βγάλε άκρη.
Για τους γνωστικούς άρθρο και λόγια για ερέθισμα σκέψης, για τους μη ερέθισμα για επικίνδυνες σκέψεις και βγάλε άκρη ποιοι είναι οι γνωστικοί και ποιοι οι μη!
Χα χα χα χα.
Ο Γυάλινος πύργος έ? Δύο και δύο τέσσερα σε καθημερινή βάση και μετά πάμε να τη πέσουμε σα τη Σαπφώ έδεκει στη Λευκάδα γιατί βαρεθήκαμε…
Η φύση των περισσότερων, ή μάλλον όλων των ανθρώπων (θέμα θάρρους είναι), αναζητάει την «υπέρβαση» κάτι που δίνει το αλάτι και το πιπέρι στη ζωή άσχετα άμα σε άλλους δεν αρέσει το πιπέρι και σε άλλους το αλάτι.
Όμως στην ουσία και αυτούς τους βάζει λίγο πολύ στο ίδιο το παιχνίδι χωρίς να το καταλαβαίνουν, φαύλος κύκλος!
Άλλωστε στην ουσία η διατήρηση όσων ζώντων οργανισμών έχουν επιβιώσει σε αυτόν το πλανήτη πάνω σε υπερβάσεις μάλλον στηρίχτηκε και οι υπερβάσεις έχουν ανεβεί με το καιρό στη πλατφόρμα του φυσιολογικού.
Το πρόβλημα με τον άνθρωπο είναι ότι έφτασε πλέον σε υψηλά επίπεδα ώστε η υπέρβαση ενός ατόμου να έχει σοβαρό αντίκτυπο και στην ομάδα και εκεί πλέον αναγκαστικά υπάρχουν όρια υπέρβασης.
Εδώ υπάρχει άλλο οξύμωρο, βάζει όρια η έννοια της ομάδας που και αυτή υπέρβαση του του ίδιου (του ανθρώπου) είναι!
Το μυρμήγκι κάνει την υπέρβασή του και ανεβαίνει πάνω σε ένα ελέφαντα, βλέπει νέα πράγματα, το κουβαλάνε άλλοι δε κουράζεται και άμα το φάει κάνα πουλί, ή πέσει από τη πλάτη του ελέφαντα είναι προσωπική του υπόθεση.
Αν ένας άνθρωπος όμως καβαλήσει ένα αεροπλάνο δε τα καταφέρει και πέσει πάνω σε μια πόλη δεν είναι προσωπική του μόνο υπόθεση γιατί θα σκοτώσει άλλους που δεν ήταν της λογικής να καβαλήσω αεροπλάνο και ό,τι γίνει έγινε.
Σχετικά λοιπόν όλα, αλλά και όχι.
Απλά υπάρχει σχετικότητα και στην έννοια του σχετικού.
Υ.Γ.
Αν ήταν ένα και ένα ίσον δύο η ζωή δε θα αμπελοφιλοσοφούσαμε τώρα φίλε Κώστα…
Δε τα αφήνεις εφκειά μη πάμε λαμπάδες στον Άγιο για να μας γιάνει??
Χουά χα χα χα χα χα χα χα χα.
Konstantinos Ntokos
θα συμφωνήσω φίλε σε όλα….εκτός από τις λαμπάδες στον Άγιο!!!!…..αυτό θα ήταν μια πραγματική υπέρβαση για ‘μένα!!!!! χαχαχαχαχαχαχα….
aris
Πρώτα έγραψα από λάθος γυάλινο πύργο αντί κρυστάλλινο και μία λάθος λέξη αλλάζει πολλά, και δεύτερο και οι πιστοί στη σφαίρα της υπέρβασης βρίσκονται, οι τάχα «πιστοί» βέβαια όχι.
Και που ξέρεις φίλε ότι το μυαλό σου θα βρίσκεται (να χτυπήσω ξύλο), πάντα σε αυτή τη πορεία?
Να σε δω γούμενο και να πεθάνω! Χα χα χα χα χα.
Konstantinos Ntokos
Κι όμως φίλε, μου αρέσουν τα μοναστήρια….συνήθως είναι κτισμένα σε καταπληκτικές τοποθεσίες.
Αν το αποφασίσω πάντως, θα χρειαστώ την βοήθειά σου….έχεις κάνα “βύσμα” για τα κηπούρια???
υγ. χτύπα ξύλο…..χαχαχαχα
aris
Παλαβός είμαι? Εκεί μονάχος θα είσαι άρα και γούμενος και εγώ θα πρέπει να τηρήσω το λόγο μου και να πάω τσου βράχους και να φουντάρω, ή να κλειστώ και εγώ εκεί μέσα και ως πρεσβύτερος να προλάβω τη θέση του γούμενου.
Είπαμε να σε δώ γούμενο αλλά όχι και αύριο πρωί!!
Δεν έρχεσαι να πιούμε κάνα κρασάκι πρώτα και το συζητάμε.
Έπειτα έχει και τη μονή Καθαρών στην Ιθάκη και θα είσαι και εξ΄αρχής αιρετικός. Την κάνεις που τη κάνεις, να διατηρήσεις και κάποιες αποστάσεις τέλος πάντων μη το ξευτιλίσουμε κιόλας.
Χα χα χα χα χα χα χα χα.
Konstantinos Ntokos
Σωστός….με το κρασάκι αρχίζει και η υπέρβαση!!!!
Σε λίγο καιρό το blog του φίλου μας θα κλείσει 3 χρόνια λειτουργίας!!! Προτείνω λοιπόν να βρεθούμε για μια “υπέρβαση” και οι τρεις!!!
υγ. Ο διαχειριστής θα κεράσει!!!! χαχαχαχαχα