Ο φόβος της ακυβερνησίας είναι το άλλοθι ενός αδιαφανούς συγκεντρωτικού συστήματος που επί χρόνια αρνείται τον διάλογο και βάζει στο περιθώριο τη συμμετοχική δημοκρατία
Του Χρίστου Φιλιππούδη*
Πολύς λόγος γίνεται για την καθιέρωση της απλής αναλογικής για τις εκλογές της Tοπικής Aυτοδιοίκησης μέσω του προωθούμενου σχεδίου “Κλεισθένης I”. Από τη μία, η κυβέρνηση κάνει λόγο για εκσυγχρονισμό, ενώ η αντιπολίτευση εκφράζει φόβους για ακυβερνησία και καθιέρωση της συναλλαγής στη διαδικασία λήψης των αποφάσεων. Από την άλλη, ουκ ολίγες φορές έχουμε δει στο παρελθόν πολιτικά παιχνίδια μεταξύ πρώτου και δεύτερου γύρου, όπου υποψήφιοι της μίας ή της άλλης πλευράς εν μια νυχτί άλλαζαν πολιτικές παρατάξεις σαν να μη συμβαίνει τίποτα. Αυτό, αν αποτελούσε κάποιου είδους συναλλαγής, δεν ήταν ένα τεράστιο πλήγμα στην αξιοπιστία της Τοπικής Αυτοδιοίκησης; Τέτοια φαινόμενα συναλλαγής και παραγοντισμού, και όχι βεβαίως η απλή αναλογική, απομάκρυναν τους πολίτες από έναν θεσμό-πυλώνα της συμμετοχικής δημοκρατίας και της σύνθεσης απόψεων.
Το ερώτημα που προκύπτει όμως και μας αφορά είναι βαθιά πολιτικό: υπάρχει στη σημερινή πολιτική σκηνή η κουλτούρα της συνεννόησης στη βάση προγραμματικών συγκλίσεων, καθώς και της κοινής πεποίθησης ότι για να υπάρξουν βαθιές τομές στο πολιτικό σύστημα χρειάζεται συναίνεση;
Ο φόβος της ακυβερνησίας είναι το άλλοθι ενός αδιαφανούς συγκεντρωτικού συστήματος που επί χρόνια αρνείται τον διάλογο και βάζει στο περιθώριο τη συμμετοχική δημοκρατία. Ο αναχρονισμός της λογικής “όταν αναλάβουμε την κυβέρνηση θα καταργήσουμε την μεταρρύθμιση” μας γυρνά πολλά χρόνια πίσω. Είναι καιρός και στη χώρα μας να αποκτήσουμε την κουλτούρα της διαβούλευσης, ώστε να οδηγούμαστε στις απαραίτητες συγκλίσεις, μέσω της σύνθεσης απόψεων, με στόχο την αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση των προβλημάτων.
Το πρόγραμμα “Κλεισθένης Ι” πρέπει να δημιουργήσει μια ισορροπία ανάμεσα στις αρμοδιότητες που θα έχει η Τοπική Αυτοδιοίκηση στη βάση ενός αποκεντρωμένου συστήματος αλλά και στους αντίστοιχους πόρους, ώστε να μπορεί να ανταπεξέρχεται στις υποχρεώσεις της. Όλα αυτά βέβαια με την εξασφάλιση ενός διαφανούς συστήματος ελέγχου και λογοδοσίας στο πλαίσιο ενός αποκεντρωμένου και αντιγραφειοκρατικού κράτους. Μόνο αν σπάσουν οι μηχανισμοί που συντηρούν την απάθεια και την απογοήτευση των πολιτών θα απελευθερωθούν οι δημιουργικές δυνάμεις του τόπου μας.
Το αναλογικό σύστημα είναι πιο αντιπροσωπευτικό και προϋποθέτει προγραμματικές συνθέσεις και ευρύτερες συνεργασίες, εξ ου και ο φόβος που εκφράζεται από την αντιπολίτευση για ακυβερνησία, αλλά η λογική της σύνθεσης και της συναπόφασης εξαρτάται από το αν έχουμε, ως πολικά όντα, αποκτήσει την κουλτούρα να συνθέτουμε απόψεις και να συναποφασίζουμε για το κοινό καλό, ενάντια στη λογική των συμφερόντων μιας μονοπαραταξιακής λογικής. Θέλω να πιστεύω ότι φτάσαμε στο σημείο να πούμε ότι “μάθαμε να κουβεντιάζουμε ήσυχα και απλά”.
* Ο Χρίστος Φιλιππούδης είναι ιδιωτικός υπάλληλος
